EUROPA JOLANTA CZAJKOWSKA Scenariusz 5 : Dokąd teraz?

1.
Przywitaj grupę.

Rozpoczynając zajęcia wypisz na tablicy lub przygotuj wcześniej na dużym arkuszu papieru daty podpisania i ratyfkacji kolejnych Traktatów (materiał pomocniczy nr 1).

Zapytaj osób uczestniczących, czy mają jakieś spostrzeżenie dotyczące procesów ratyfkacji Traktatów.
Na pewno osoby uczestniczące zauważą, że w przypadku ostatnich dokumentów czas ich wchodzenia w życie się wydłużył lub, jak w przypadku Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy, w ogóle nie wszedł w życie.
Podobnie losy Traktatu reformującego nie są rozstrzygnięte.

Zapytaj osób uczestniczących, jak sądzą, z czego to może wynikać?
Padnie zapewne wiele powodów: coraz więcej państw i interesów, coraz nowe wyzwania, przed jakimi staje UE, wiele koncepcji rozwoju UE. (10 min)

2.
Następnie zapisz na tablicy lub dużym arkuszu papieru problem: Jakie wyzwania stoją obecnie przed Unią Europejską?

Zapisuj wszystkie zgłaszane odpowiedzi.

Jeśli będzie taka potrzeba, uzupełnij listę o problemy ogólnie dyskutowane, takie jak:

• reforma wewnętrzna UE, w tym sposób podejmowania decyzji w UE;
• reforma instytucji UE;
• rola państw narodowych;
• reprezentacja UE na zewnątrz;
• granice Unii, czyli kwestia poszerzenia;
• globalizacja;
• bezpieczeństwo, w tym walka z terroryzmem, bezpieczeństwo energetyczne;
• konkurencja z USA i krajami azjatyckimi.
  

(15 min)

3.
Po zamknięciu listy, podkreślcie te problemy, które dotyczą wewnętrznych kwestii UE.

Następnie zapytaj osób uczestniczących, czy znają sposoby, którymi UE próbuje rozwiązać istniejące trudności?

Rozdaj materiał pomocniczy nr 2 i 3 i poproś, aby osoby uczestniczące zapoznały się z głównymi reformami wprowadzanymi przez Traktat reformujący zwany też Traktatem Lizbońskim oraz najważniejszymi argumentami przeciwników Traktatu.

Poproś, aby zastanowiły się i odpowiedzieli na pytanie, czy ich zdaniem Traktat jest właściwą odpowiedzią na wyzwania, przez jakimi stoi UE, jakie dostrzegają szanse i jakie zagrożenia wynikające z tego dokumentu.
Argumenty mają przygotować pisemnie. (15 min)

4.
Wariant na zajęcia 45-minutowe.
Przedstaw osobom uczestniczącym najważniejsze reformy, jakie wprowadza Traktat reformujący, zwany też Traktatem Lizbońskim, możesz wykorzystać do tego celu materiał pomocniczy nr 2.
W tym miejscu należy też wymienić argumenty przeciwników Traktatu (materiał pomocniczy nr 3).

Zapytaj osób uczestniczących, czy ich zdaniem Traktat jest właściwą odpowiedzią na wyzwania, przed jakim stoi Unia? (5 min)

5.
Zaproponuj teraz udział w grze „zajmij stanowisko”.

Wcześniej przygotuj tezę potrzebną do przeprowadzenia ćwiczenia.
Powinna ona dotyczyć tematu zajęć, a więc przyszłości Unii, ale też odpowiadać oczekiwaniom i możliwościom grupy, ewentualnie temu, co aktualnie dzieje się w polityce.
Proponowane tezy do dyskusji to, np.:

• „Sukces Unii, takiej jaką znamy, jest zbudowany na harmonizacji czynnika narodowego i wspólnotowego. I warto by tak zostało” lub
• „Dziś Unia wymaga nowych rozwiązań instytucjonalnych, bardziej centralistycznych, ponadnarodowych. Inaczej poniesie porażkę”, ewentualnie
• „Nie ma sensu dyskutować o przyszłości Unii Europejskiej. To od nas nie zależy!”. (40 min)
  

6.
Na zakończenie dyskusji poproś osoby uczestniczące o refeksje dotyczące zarówno odczuć i przeżyć związanych z udziałem w grze, jak i do wniosków wypływających z dyskusji. (10 min)

Wariant na zajęcia 45-minutowe:
Metoda „zajmij stanowisko” jest metodą czasochłonną, dlatego jeśli osoba prowadząca nie dysponuje wystarczającą ilością czasu, można spróbować ją zmodyfkować: dajemy grupom tylko 5 minut na przygotowanie argumentów, a po prezentacji osoby uczestniczące tylko raz mogą zmienić stanowisko. W tym momencie krótko podsumowujemy dyskusję.

Można też zastosować inną technikę dyskusji, np. podzielić osoby uczestniczące na dwie grupy: „za” i „przeciw” i polecić zgromadzenie argumentów w ciągu 5 min, a następnie ich przedstawienie na forum. (15 min)

Traktaty

• 1951 (1952): Traktat Ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali;
  
• 1956 (1957): Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą;
  
• 1986 (1987): Jednolity Akt Europejki;
  
• 1992 (1993): Traktat o Unii Europejskiej (Traktat z Maastricht)
  
• 1997 (1999): Traktat Amsterdamski;
  
• 2000 (2003): Traktat z Nicei
  
• 2004 Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy;
  
• 2007 Traktat reformujący UE (Traktat Lizboński).
  

Najważniejsze postanowienia Traktatu Lizbońskiego

Najważniejsze postanowienia Traktatu Lizbońskiego:

• osobowość prawna Unii
  
• powołanie stanowiska Przewodniczącego Rady Europy wybieranego na 2,5 kadencję;
  
• stanowisko ministra spraw zagranicznych;
  
• rozszerzenie obszarów, w których decyzje podejmowane są kwalifkowaną większością głosów, a nie jednomyślnie, do ok. 40 kategorii;
  
• zwiększenie kompetencji Parlamentu Europejskiego;
  
• zmniejszenie liczby komisarzy w Komisji Europejskiej do 18, nadanie jej bardziej wykonawczego charakteru;
  
• uznanie wiążącego charakteru Karty Praw Podstawowych;
  
• określono procedurę wyjścia kraju z UE.
  

Krytyka Traktatu Lizbońskiego:

• zbyt ogranicza suwerenność państw narodowych (zmniejszenie liczby komisarzy powoduje, że np.: Polska traci prawo do permanentnego przedstawiciela w Komisji Europejskiej, a jednocześnie kompetencje KE zostają zwiększone).
  
• Traktat jest zakamufowaną Eurokonstytucją odrzuconą przez dwa kraje unijne w ogólnonarodowych referendach.
  
• Nowy system głosowania w Radzie UE faworyzuje największych i najmniejszych.
  
• Krytyka traktatu za brak odwołania do Boga.
  

(skala odpowiedzi jest jednakowa dla każdej opinii)
Po zapoznaniu się z opinią, zajmij stanowisko wybierając jedną z odpowiedzi.:

1. Całkowicie się zgadzam
   
2. W dużej mierze się zgadzam
   
3. Być może
   
4. Mam sporo wątpliwości
   
5. Całkowicie się nie zgadzam.
   

Projekt jest realizowany przy wsparciu udzielonym przez Islandię,
Lichtenstein i Norwegię ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego
Obszaru Gospodarczego, Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz budżetu
Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych.

PARTNERZY PROJEKTU